سنسور و آنالایزر PH - پایش آنلاین
اندازه گیری و سنجش در محیط های آبی و پساب

آنالایزر pH یک دستگاه اندازه‌گیری دقیق برای تعیین میزان اسیدی یا بازی بودن یک محلول مایع است. این دستگاه در صنایع مختلف مثل تصفیه آب و فاضلاب، صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی، نیروگاهی و غیره کاربرد فراوان دارد. در ادامه، به‌طور مفصل توضیح می‌دهم:

1. تعریف pH

pH یک مقیاس لگاریتمی است که مقدار یون هیدروژن (H⁺) در یک محلول را نشان می‌دهد:

7 تا 0  pH: محیط اسیدی (مثل اسید سولفوریک)

pH = 7: محیط خنثی (مثل آب خالص)

0 تا 14 PH : محیط بازی یا قلیایی (مثل سود سوزآور)

2. اجزای اصلی آنالایزر pH

یک آنالایزر pH معمولاً شامل این اجزا است:

الف) الکترود pH (sensor)

مهم‌ترین قسمت دستگاه است.

از دو بخش اصلی تشکیل شده: الکترود شیشه‌ای حساس به H⁺ و الکترود مرجع.

ولتاژی تولید می‌کند که به مقدار pH مرتبط است.

ب) ترانسمیتر (Transmitter)

سیگنال دریافتی از الکترود را دریافت و پردازش می‌کند.

خروجی آن معمولاً به صورت سیگنال ۴–۲۰ میلی‌آمپر، Modbus، یا دیگر پروتکل‌های صنعتی است.

ج) نشانگر/کنترلر

برای نمایش مقدار pH و در صورت نیاز، کنترل فرآیند با کمک خروجی‌های رله‌ای یا PID.

د) بدنه یا محفظه سنسور

می‌تواند در انواع in-line، immersion، یا flow-through بسته به محل نصب ساخته شود.

3. نحوه کار آنالایزر pH

1. الکترود pH با محلول تماس پیدا می‌کند.

2. اختلاف پتانسیل بین الکترود شیشه‌ای و الکترود مرجع، متناسب با غلظت یون هیدروژن، ولتاژی تولید می‌کند.

3. ترنسمیتر این ولتاژ را به مقدار pH تبدیل می‌کند و روی نمایشگر نشان می‌دهد یا به سیستم کنترلی ارسال می‌کند.

4. نکات مهم در استفاده از آنالایزر pH

کالیبراسیون منظم (با بافرهای استاندارد مثلاً pH 4، 7 و 10)

نگهداری مناسب از الکترود (جلوگیری از خشک شدن نوک الکترود)

تعویض دوره‌ای سنسور (عمر مفید معمولاً 1 تا 2 سال بسته به کاربرد)